Αντώνης Κοκκινίδης: Ένας χοροδιδάσκαλος στην πρώτη γραμμή της καλύμνικης παράδοσης

Εδώ και τριάντα χρόνια διδάσκει χορό στην Ένωση Καλυμνίων Αττικής, λαμβάνοντας μέρος σε πολυάριθμες εκδηλώσεις της Ένωσης, αλλά και της Ομοσπονδίας Δωδεκανησιακών Σωματείων, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι εισηγητής σε πλήθος σεμιναρίων εκμάθησης των χορών της Καλύμνου σε διάφορα μέρη του κόσμου, χορεύοντας, μιλώντας, εξηγώντας και παρουσιάζοντας τα ήθη και τα έθιμα της γενέτειράς του, όντας μπολιασμένος με την ντόπια παράδοση από παιδί, από τότε που συνεπαρμένος από τους σκοπούς του βιολιού και της τσαμπούνας παρακολουθούσε τα πανηγύρια, τους γάμους και τα σφουγγαράδικα γλέντια.

Ο χοροδιδάσκαλος Αντώνης Κοκκινίδης θεωρεί την Κάλυμνο τόπο όπου η παράδοση είναι ακόμα ζώσα και ενεργή και τον συγκινεί το γεγονός ότι η νεολαία κατακλύζει παντού τα παραδοσιακά συγκροτήματα. Άλλωστε όπως υπογραμμίζει “ο ελληνικός παραδοσιακός χορός με το κυκλικό σχήμα και το κράτημα των χεριών είναι μία από τις καλύτερες μεθόδους κοινωνικοποίησης και ψυχοθεραπείας”.

Η συνέντευξη που ακολουθεί έγινε με αφορμή την έναρξη των μαθημάτων παραδοσιακών χορών στην Ένωση Καλυμνίων Αττικής, εκεί που ο Αντώνης Κοκκινίδης για μια ακόμη χρονιά έχει αναλάβει το ρόλο του γεφυροποιού των λιλιπούτειων και νέων Καλυμνίων με το παρελθόν, την ιστορία και τους ανθρώπους της πατρίδας των γονιών και των παππούδων τους. Παίρνοντάς τους απ’ το χέρι και μαθαίνοντάς τους τα βήματα των σκοπών που οι νησιώτες χόρευαν και χορεύουν σε όλες τις ξεχωριστές στιγμές της ζωής τους:

Το πρώτο, για φέτος. μάθημα χορού στην Ένωση Καλυμνίων Αττικής

-Πως ξεκίνησε η επαφή σας με τους παραδοσιακούς χορούς; Ποια ήταν τα πρώτα ερεθίσματα;

H επαφή μου με τους παραδοσιακούς χορούς ξεκίνησε από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Μεγάλωσα στην Κάλυμνο, με παππού σφουγγαρά και οι πρώτες μνήμες μου είναι συνυφασμένες με τα τραγούδια και τους χορούς του νησιού μας. Από μικρό παιδί στα πανηγύρια, στα γλέντια, στους γάμους, παρακολουθούσα τους μεγαλύτερους στο χορό, έζησα σαν μικρό παιδάκι σφουγγαράδικα γλέντια, γοητευόμουνα από τους σκοπούς του βιολιού και της τσαμπούνας και προφανώς αυτά τα ερεθίσματα λειτούργησαν μέσα μου και μεγαλώνοντας, ως φοιτητής πλέον, με παρότρυναν να συμμετέχω ενεργά στην διατήρηση αυτών των παραδόσεων.

-Σε τι διαφέρουν η μουσική και οι χοροί της Καλύμνου από τις άλλες περιοχές της Ελλάδας; Τι ξεχωριστό έχει η καλύμνικη μουσική και οι χοροί της Καλύμνου;

Η Κάλυμνος, όπως και η Κρήτη και η Κάρπαθος, και κάποια ακόμα νησιά, αλλά και κάποια μέρη στην Ήπειρο και στη Βόρειο Ελλάδα, είναι από τους τόπους που η παράδοση είναι ακόμα ζώσα και ενεργή. Δεν είναι τυχαίο που τόσα νέα παιδιά στο νησί μας μαθαίνουν και παίζουν τα παραδοσιακά όργανα και συμμετέχουν μαζικά στην εκμάθηση των παραδοσιακών χορών στο Λύκειο Ελληνίδων. Οι Καλύμνιοι είναι δωρικής καταγωγής με ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία. Οι χοροί μας δεν έχουν το κυκλαδίτικο «μπαλάρισμα», είναι δυναμικοί και στακάτοι με αυστηρό ύφος και έντονες επιτόπιες αναπηδήσεις ιδιαίτερα στη σούστα. Επίσης είναι έκδηλη η βυζαντινή επίδραση στα τραγούδια και στη φορεσιά. Ακόμα, ο ρόλος του πρωτοχορευτή και της πρωτοχορεύτριας και των ποικίλων αυτοσχεδιασμών είναι κάτι που ξεχωρίζει στον καλύμνικο χορό και ανεβάζει πολύ και τον βαθμό δυσκολίας του. Αυτό το έχω συναντήσει διδάσκοντας τους χορούς μας σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και στο εξωτερικό – είναι πολύ δύσκολο για κάποιον που δεν είναι βιωματικός να μάθει σε ικανοποιητικό βαθμό τους χορούς με τις φιγούρες τους και κυρίως να αποδώσει το ύφος.

-Η νεολαία ανταποκρίνεται στα καλέσματα της παράδοσης; Τι είναι εκείνο που μπορεί να παρακινήσει ένα νέο της εποχής μας ώστε να βρει στον παραδοσιακό χορό τον τρόπο της ψυχαγωγίας και της διασκέδασής του;

Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που η κρίση άλλαξε άρδην τη ζωή όλων μας, μέσα σε αυτή τη δίνη είναι αλήθεια πως επαναπροσδιορίστηκαν αρκετά πράγματα και η αξία και η αλήθεια της παράδοσής μας συγκινεί περισσότερο τώρα τα νέα παιδιά -ιδιαίτερα αυτά των πόλεων που ζουν σε αστικοποιημένες περιοχές. Η νεολαία κατακλύζει παντού τα χορευτικά συγκροτήματα – γατί πέρα από την επαφή με τον λαϊκό μας πολιτισμό που μόνο κέρδος έχει για τη ζωή μας – είναι αδιαμφισβήτητη πια η θεωρία που λέει ότι ο ελληνικός παραδοσιακός χορός με το κυκλικό σχήμα και το κράτημα των χεριών είναι μία από τις καλύτερες μεθόδους κοινωνικοποίησης και ψυχοθεραπείας.

Με το χορευτικό της Ένωσης

-Τι σημαίνει για σας ο χορός;

Ο χορός για μένα είναι έκφραση, άσκηση, χαρά, γλέντι και απελευθέρωση.

-Ποιος είναι ο αγαπημένος σας καλύμνικος χορός;

Όλους τους καλύμνικους χορούς τους αγαπώ και μου αρέσει να τους χορεύω. Αν θα έπρεπε να επιλέξω, θα έλεγα ότι γλεντάω και απελευθερώνομαι με την σούστα, συγκινούμαι και θυμάμαι με τον μηχανικό.

-Στα σεμινάρια στα οποία διδάσκετε, τι έχετε διαπιστώσει πως γνωρίζει ο κόσμος για την Κάλυμνο και τι είναι εκείνο που εσείς επιδιώκετε να μάθει για το νησί σας;

Η πληροφόρηση στις μέρες μας είναι μεγάλη και ο κόσμος γνωρίζει αρκετά πράγματα για την Κάλυμνο. Όσοι βέβαια έρχονται στα σεμινάρια, ειδικά οι δάσκαλοι χορού, θέλουν να μάθουν λεπτομέρειες, να εμβαθύνουν στην ιδιαιτερότητα των παραδόσεών μας και προσπαθώ να τους μεταφέρω, ανάλογα με τον χρόνο που έχω κάθε φορά, όσα περισσότερα μπορώ. Φυσικά επικεντρώνομαι στο έπος των σφουγγαράδων.

-Ο χορός του μηχανικού κεντρίζει το ενδιαφέρον τους;

Ο χορός του μηχανικού κεντρίζει πάρα πολύ το ενδιαφέρον με όλη την ιστορία που τον περιβάλλει. Συγκινεί και εντυπωσιάζει. Άλλωστε είναι από τους σπάνιους μιμητικούς χορούς και κουβαλάει συγκλονιστικά βιώματα.

-Όλα αυτά τα χρόνια που ασχολείστε με τους καλύμνικους χορούς, ανακαλύψατε κάτι σημαντικό για τον τόπο καταγωγής σας, το οποίο αγνοούσατε;

Η ενασχόλησή μου με τη διδασκαλία των χορών της Καλύμνου και η παρουσίασή τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με έκανε ακόμα πιο υπερήφανο για την καταγωγή μου. Ένα μικρό νησί με τόσο πλούσια και ιδιαίτερη μουσικοχορευτική παράδοση.

-Είστε αισιόδοξος για την περαιτέρω διαιώνιση της παράδοσης ενός τόπου μέσα από τους χορούς και τα τραγούδια του;

Βεβαίως είμαι αισιόδοξος ότι έτσι διαιωνίζεται η παράδοση. Οι χοροί, τα τραγούδια και η φορεσιά είναι το τρίπτυχο του λαϊκού μας πολιτισμού – μια πολύτιμη παρακαταθήκη που έχουμε χρέος να παραδώσουμε στα παιδιά μας και από ότι φαίνεται λειτουργεί ακόμα στον τόπο μας με εξαιρετική επιτυχία !

Όταν έρχεστε στην Κάλυμνο ασχολείστε με την χοροδιδασκαλία;

Έρχομαι συνήθως στην Κάλυμνο το καλοκαίρι, το Πάσχα, στις εκλογές και κάποιες φορές μονοήμερα ή ολιγοήμερα ταξίδια για οικογενειακές και προσωπικές υποχρεώσεις. Όταν έρχομαι Κάλυμνο, κυρίως το καλοκαίρι, «κυνηγάω» τα παραδοσιακά γλέντια και όχι τις χοροδιδασκαλίες. Κάποιες φορές μου ζητήθηκε να διδάξω και το έκανα ευχαρίστως για να βοηθήσω φίλους και συνεργάτες.

——————————————–

Βιογραφικό σημείωμα

Ο Αντώνης Κ. Κοκκινίδης γεννήθηκε το 1968 στην Κάλυμνο. Αποφοίτησε το 1985 από το 1ο Λύκειο Αρρένων Καλύμνου και την ίδια χρονιά εισάγεται στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών.

Από το 1986 έως το 1990 είναι χορευτής και χοροδιδάσκαλος στον Πολιτιστικό Όμιλο Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών.

Από το 1986 έως και σήμερα ενεργό μέλος στην Ένωση Καλυμνίων Αττικής, ως χορευτής και χοροδιδάσκαλος στα χορευτικά τμήματα.

Ως πρωτοχορευτής της χορευτικής ομάδας, της Ένωσης Καλυμνίων Αττικής έλαβε μέρος σε πολυάριθμες εκδηλώσεις της Ένωσης αλλά και της Ομοσπονδίας Δωδεκανησιακών Σωματείων, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Είναι εισηγητής σε πλήθος σεμιναρίων εκμάθησης των χορών της Καλύμνου, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ενδεικτικά αναφέρουμε: Σχολή ελληνικών χορών στο Tarpon Springs στη Florida των Η.Π.Α. (2002), Χορευτικός Όμιλος «Ναϊάδες» στην Αθήνα (2003), Θέατρο Eλληνικών Χορών «Δόρα Στράτου», οργάνωση του χορευτικού προγράμματος του Θεάτρου με τους χορούς της Καλύμνου (2004-2010), Σχολή ελληνικών χορών στο Λουξεμβούργο, Σχολές ελληνικών χορών στη Ζυρίχη της Ελβετίας, στην Κολωνία και στο Έσσεν της Γερμανίας (2008), Σεμινάριο για αλλοδαπούς μαθητές ελληνικών χορών στην Κάλυμνο (2011), Σχολές ελληνικών χορών σε Βρυξέλλες και Mons του Βελγίου (2012). Σεμινάριο χορών Καλύμνου στο Κέντρο Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής – Αρχείο Σίμωνος Καρά ΚΕΠΕΜ και στο Σύλλογο Φίλων Λυκείου Ελληνίδων Λαμίας (2013), Στο Λύκειο Ελληνίδων Λάρισας (2014), στο Σύλλογο Κυναριδιωτών Νάξου (2015), στο Χορευτικό Σύλλογο Γλυκών Νερών «η Γενοβέφα» (2016) κ.α.

Είναι πατέρας τεσσάρων αγοριών και εργάζεται σε Τεχνική Εταιρεία (ΒΙΕΝΤΕΡ ΑΕ) με έδρα την Αθήνα και έργα σε όλη την Ελλάδα.

https://kalymnosola.wordpress.com/2016/04/12/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%8E%CE...